Bestuurdersaansprakelijkheid is de juridische verantwoordelijkheid van bestuurders van rechtspersonen (zoals bv, nv, vereniging, stichting) voor schade die ontstaat door hun handelen of nalaten in de uitoefening van hun bestuurstaak. In beginsel is de rechtspersoon zelf aansprakelijk voor schulden en schade, maar onder bepaalde omstandigheden kunnen bestuurders persoonlijk (privé) aansprakelijk worden gesteld. Dit kan zowel intern (jegens de rechtspersoon) als extern (jegens derden, zoals schuldeisers).

Wat valt onder bestuurdersaansprakelijkheid?

• Interne aansprakelijkheid (art. 2:9 BW):
  De rechtspersoon (of de curator bij faillissement) kan een bestuurder aanspreken als deze zijn taken onbehoorlijk heeft vervuld en hem daarvan een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Voorbeelden zijn het ernstig verwaarlozen van de administratie, het aangaan van onverantwoorde verplichtingen, fraude, of beslissingen zonder goede voorbereiding met grote financiële gevolgen134816.

• Externe aansprakelijkheid (art. 6:162 BW):
  Schuldeisers of andere derden kunnen een bestuurder persoonlijk aansprakelijk stellen als sprake is van onrechtmatig handelen met een ernstig persoonlijk verwijt. Dit kan bijvoorbeeld als een bestuurder namens de rechtspersoon verplichtingen aangaat terwijl hij weet of had moeten weten dat deze niet nagekomen kunnen worden (Beklamel-norm), of als de bestuurder bewust verhaalsmogelijkheden van schuldeisers frustreert (frustratie van verhaal)4111216.

• Aansprakelijkheid bij faillissement (art. 2:138/2:248 BW):
  In faillissement kan de curator het bestuur aansprakelijk stellen voor het boedeltekort als sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur dat een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Dit geldt voor het handelen in de drie jaar voorafgaand aan het faillissement. De curator moet dit bewijzen, tenzij sprake is van ontbrekende administratie of niet gedeponeerde jaarrekening, dan wordt onbehoorlijk bestuur vermoed6131619.

• Specifieke gevallen:

  • Niet tijdig aanvragen van faillissement bij insolventie (in de toekomst verplicht onder EU-richtlijnvoorstel)1420.

  • Paulianeus handelen: benadeling van schuldeisers door bepaalde transacties vlak voor faillissement6.

  • Fiscale bestuurdersaansprakelijkheid: niet betalen van belastingen of premies kan leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid.

Belangrijkste wet

• Burgerlijk Wetboek (BW):

  • Art. 2:9 BW (interne aansprakelijkheid)

  • Art. 6:162 BW (onrechtmatige daad, externe aansprakelijkheid)

  • Art. 2:138/2:248 BW (faillissementsaansprakelijkheid)

• Faillissementswet

• Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR)

• Jurisprudentie (o.a. Beklamel, Ontvanger/Roelofsen, Staleman/Van de Ven)

Impact op individu, onderneming en schuldeisers

• Individu (bestuurder):

  • Risico op persoonlijke aansprakelijkheid en verlies van privévermogen bij ernstig verwijtbaar handelen.

  • Reputatieschade, beroepsverboden of bestuursverboden bij ernstige gevallen.

• Onderneming:

  • Kan schade verhalen op de bestuurder bij onbehoorlijk bestuur.

  • Faillissement kan leiden tot diepgaand onderzoek naar het bestuur en aansprakelijkstelling.

• Schuldeisers:

  • Krijgen extra verhaalsmogelijkheden als blijkt dat de bestuurder onrechtmatig heeft gehandeld of verhaalsmogelijkheden heeft gefrustreerd.

  • Kunnen de curator bewegen tot onderzoek en aansprakelijkstelling van het bestuur bij faillissement.

Wanneer de Insolventierecht advocaat inschakelen?

• Bij (dreigende) aansprakelijkstelling van een bestuurder, zowel intern als extern.

• Als curator of schuldeiser bij vermoeden van onbehoorlijk bestuur, paulianeus handelen of fraude.

• Bij het voeren van verweer tegen een aansprakelijkstelling.

• Voor advies over risicobeperking, bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering of compliance.

• Bij onderhandelingen, schikkingen of het starten van civielrechtelijke procedures.

Belangrijkste ondersteuning door de advocaat bestuurdersaansprakelijkheid

• Juridisch advies:

  • Analyse van het handelen van de bestuurder, beoordeling van verwijtbaarheid en kans van slagen van een claim.

• Procesvoering:

  • Opstellen en indienen van dagvaardingen, verweerschriften, verzoeken tot schadevergoeding of verweer tegen aansprakelijkheid.

• Onderhandeling:

  • Bemiddeling tussen partijen over schikkingen of betalingsregelingen.

• Bewijsrecht:

  • Adviseren over het verzamelen en presenteren van bewijs van onbehoorlijk bestuur, onrechtmatige daad of schade.

• Schadebeperking:

  • Ondersteuning bij het beperken van financiële, zakelijke en reputatieschade.

• Belangenbehartiging:

  • Vertegenwoordiging in alle fasen van het insolventieproces, inclusief civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke aspecten.

Dit overzicht biedt een roadmap voor het navigeren van Insolventierecht zaken. Dit proces vereist zorgvuldige documentatie en snelle actie. Meld.nl fungeert als een tussenschakel voor civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke stappen. Voor het behartigen van de gerechtvaardigde belangen, is bijstand van een Insolventierecht advocaat essentieel.