Schade door Rechtmatige Overheidsdaad
Overheden kunnen een rechtmatig besluit nemen of rechtmatig handelen en als gevolg van een besluit of handeling schade veroorzaken aan een particulier of bedrijf. De overheid kan voor de geleden schade aansprakelijk worden gesteld en kan de particulier of bedrijf schadevergoeding eisen. De besluiten en handelingen van de overheid of een bestuursorgaan is rechtmatig als die op grond van en blijvend binnen de wettelijke kaders in het algemeen belang zijn verricht. Die handelingen en besluiten blijven rechtmatig, ook als die verplichtingen tot schade leidt.

Opmerking: In sommige gevallen kan een rechtmatig gedrag van de overheid met een zekere duur door nieuwe feiten of omstandigheden als onrechtmatig worden beschouwd. Ook bij eisen van schadevergoeding bij een rechtmatige overheidsdaad kan het voorkomen dat de burger of bedrijf zijn recht moet halen door de vordering te baseren op een onrechtmatige overheidsdaad, omdat vordering tot aanvullende schadevergoeding en de verplichting tot compensatie niet op een specifieke wettelijke grondslag is berust. De onrechtmatigheid wordt dan gezocht in het feit dat de overheid verzuimd heeft de nodige flankerende maatregelen te nemen, waardoor de gedragingen van de overheid in zijn totaliteit als onrechtmatig dient te worden aangemerkt. 

Schadevergoeding bij rechtmatig overheidsdaad in de vorm van nadeelcompensatie en planschade 

Nadeelcompensatie
De overheid kan toestemming hebben verleend voor een activiteit, maar uiteindelijk (mede) door nalatigheid van dezelfde overheid letsel of schade zijn ontstaat als gevolg van deze activiteit. De schade kan directe schade zijn als gevolg van inperking van bestaande rechten van de particulier of bedrijf en indirecte schade, veroorzaakt door activiteiten in de omgeving. Nadeelcompensatie is een regeling voor schadevergoeding voor rechtmatig overheidsoptreden. 

Voorbeeld van nadeelcompensatie
U heeft recht op schadevergoeding als bijvoorbeeld sprake is van wegafsluitingen waardoor uw bedrijf niet bereikbaar is, de straat is afgezet voor renovatie waardoor uw winkel minder tot geen klanten trekt, er wordt een nieuwe infrastructuur aangelegd of luchthaven gebouwd waardoor kabels en leidingen zijn verlegd, een vergunning om een bouwproject uit te voeren wordt ingetrokken of de regels zijn plotseling veranderd en een besluit dat tot gevolg heeft waardedaling van onroerend goed, omrijschade of inkomensderving. 

Planschade
Planschade is de schade die u lijdt doordat u in een planologisch nadeliger positie bent gekomen. Er wordt bijvoorbeeld in uw directe omgeving een woonwijk, snelweg, windmolens of andere projecten neergezet, waardoor uw woning of perceel in waarde vermindert. Ook als de bestemmingsplanregels worden gewijzigd met als gevolg dat uw bouw- en gebruiksmogelijkheden wordt ingeperkt.

Letselschade door overheid 
Indien het ontstaan van een ongeval te wijten is aan de overheid, kan die aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Letselschade door de overheid kan door verschillende oorzaken ontstaan. Een wegdek moet aan een aantal eisen voldoen. De overheid is verantwoordelijk voor het wegdek. Als u gestruikeld bent over een stoeptegel of een opstaande rand in het wegdek of door een spekgladde weg, dan kan in sommige gevallen de gemeente aansprakelijk wordem gesteld. Als het ongeluk is gebeurd op de snelweg gedurende wegwerkzaamheden, dan moet gekeken worden of de overheid, of het bedrijf die de wegwerkzaamheden verrichte, aansprakelijk kan worden gesteld, bijvoorbeeld vanwege nalatigheid. Wanneer een product van de gemeente een gebrek vertoont en de inwoner als gevolg daarvan schade lijdt, kan de overheid aansprakelijk worden gesteld. In de wet staat namelijk, dat de producent aansprakelijk is voor de geleden schade door het product. Onder een product valt elk onroerend goed. Ook indien het een bestanddeel vormt van een ander roerend of onroerend goed, met inbegrip van elektriciteit. In sommige gevallen moet bij een ongeval nader onderzocht of de overheid, of het bedrijf die namens de overheid handelingen verrichte, aansprakelijk kan worden gesteld, bijvoorbeeld vanwege nalatigheid. 

Schade door Onrechtmatige Overheidsdaad
Overheidshandelen is onrechtmatig als bij die handeling zonder wettelijke of deugdelijke grondslag inbreuk wordt gemaakt op de rechten van de particulier of bedrijf, en in de uitvoering van de  wettelijke taken nodeloos onzorgvuldig te werk wordt gegaan, door te handelen in strijd met een op de overheid rustende wettelijke plicht of door te handelen in strijd met een ongeschreven zorgvuldigheidsnorm. Voor het slagen van een beroep op de onrechtmatige daad moet aan de volgende eisen worden voldaan: onrechtmatig handelen, toerekening, relativiteit, causaliteit en schade. 

Voorbeelden onrechtmatige overheidsdaad
Vernietigde besluit, besluit achteraf door bestuursrechter onrechtmatig bevonden, besluit die niet met de vereiste zorgvuldigheid is voorbereid, aanvraag weigeren terwijl die ingewilligd moest, bestuurlijke sancties opleggen aan iemand die niet als overtreder kan worden gekwalificeert, disproportioneel gebruik van rechtmatig dwangmiddel (waardoor dwangmiddel onrechtmatig wordt),  tekortschieten in opgedragen toezichtstaak, verstrekken van onjuiste informatie, niet nakomen van toezeggingen en misbruik van bevoegdheid zoals inzetten van bestuursrechtelijke bevoegdheid om strafrechtelijk belang te dienen en de Nederlandse Staat die zich niet aan de Europese Richtlijnen houdt waardoor u schade oploopt.