Kernaspecten, Kernwetsartikelen (BW) en Procedures

Relevante wetsartikelen

• Artikel 1 Grondwet: Verbiedt discriminatie op grond van ras, godsdienst, geslacht of op welke grond dan ook; het gelijkheidsbeginsel geldt voor iedereen in Nederland.

• Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB): Werkt het discriminatieverbod uit in arbeid, onderwijs, dienstverlening en andere domeinen.

• Wetboek van Strafrecht (art. 137c–137g Sr):

  • Art. 137c Sr: Groepsbelediging op grond van ras, strafbaar tot 1 jaar cel of €8.700 boete (bij recidive of groepsverband tot 2 jaar of €21.700).

  • Art. 137d Sr: Aanzetten tot haat, discriminatie of geweld op grond van ras.

  • Art. 137e Sr: Verspreiden van discriminerende uitingen, waaronder symbolen.

• Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie: Verplicht staten om het verspreiden van denkbeelden en symbolen die zijn gegrond op rassuperioriteit of haat strafbaar te stellen3.

• EU-Handvest artikel 21: Verbiedt discriminatie op grond van ras, kleur, etnische of sociale afkomst.

Kenmerken en signalen

• Historisch beladen symbolen: Nazi-emblemen, koloniale vlaggen, slavernij-iconen zonder educatief doel.

• Moderne haatsymbolen: Logo’s van neonazistische groepen, aangepaste symbolen die racistische ideologieën coderen.

• Gebaren en kleding: Gestrekte arm, T-shirts met racistische teksten of afbeeldingen.

• Signalen: Graffiti, online profielfoto’s, spandoeken, demonstraties, merchandising, memes en digitale content die racistische symboliek bevatten.

Procedures en juridische stappen

Bestuursrechtelijk:

• Klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens of Meld.nl; verzoek tot verwijdering van symbolen uit de openbare ruimte of digitale platforms.

• Gemeente kan vergunningen intrekken of boetes opleggen bij discriminerende uitingen in de openbare ruimte.

Civielrechtelijk:

• Schadevergoeding eisen via art. 6:162 BW (onrechtmatige daad) bij psychisch of materieel nadeel.

• Kort geding mogelijk voor snelle verwijdering van symbolen of content.

Strafrechtelijk:

• Aangifte doen bij de politie voor groepsbelediging, aanzetten tot haat of verspreiden van discriminerende uitingen (art. 137c–137e Sr).

• Strafmaat: maximaal 1 jaar cel of €8.700 boete; bij recidive of groepsverband tot 2 jaar of €21.700 boete.

• Rechter beoordeelt of de symboliek strafbaar is, waarbij vrijheid van meningsuiting wordt afgewogen tegen het discriminatieverbod.

Impact

Rol van de advocaat racistische symbolen

• Voorafgaand aan procedures:

  • Onafhankelijk feitenonderzoek, verzamelen van bewijs (foto’s, getuigen, digitale sporen).

  • Analyse van de context en impact van het symbool.

  • Advies over bewijsvoering, mediation, klachtenprocedures en omgekeerde bewijslast.

• Tijdens procedures:

  • Vertegenwoordiging bij klachtencommissies, civiele of strafrechtelijke procedures.

  • Onderhandelen over verwijdering, schadevergoeding, of preventieve maatregelen.

• Als onafhankelijk onderzoeker:

  • Transparante en objectieve rapportage, hoor en wederhoor toepassen bij alle betrokkenen.

Preventiemaatregelen racistische symbolen

• Duidelijk beleid bij gemeenten, scholen en platforms over verbod op racistische symbolen.

• Training en bewustwording bij personeel en publiek.

• Snelle verwijdering van symbolen uit de openbare ruimte en digitale platforms.

• Monitoring en audits van beleid en handhaving.

Anoniem melden via Meld.nl racistische symbolen

• Beveiligd formulier, gegevens worden binnen 30 dagen vernietigd.

• Juridische en organisatorische waarborgen voor onafhankelijkheid.

• Ondersteuning van eerste advies tot gerechtelijke procedure.

Dit overzicht biedt een roadmap voor het navigeren van discriminatie zaken. Dit proces vereist zorgvuldige documentatie en snelle actie. Meld.nl fungeert als een tussenschakel om bestuursrechtelijke, civielrechtelijke en strafrechtelijke stappen mogelijk te maken. Voor het behartigen van de gerechtvaardigde belangen, is bijstand van een advocaat essentieel.