Forensisch archeoloog

Een forensisch archeoloog is gespecialiseerd in het lokaliseren, veiligstellen, analyseren en interpreteren van grondsporen, menselijke resten en archeologische contexten bij strafrechtelijke, historische en rampenonderzoeken. Binnen strafrechtelijke onderzoeken ondersteunt de forensisch archeoloog bij het blootleggen van illegaal begraven lichamen, reconstructies van misdrijven, beoordeling van skeletresten en milieusporen bij ongebruikelijke of ongedocumenteerde locaties. Zijn werk verbindt archeologische methodiek met forensische inzichten.

Onderwerpen die onder forensisch archeologisch onderzoek vallen

• Opgraving en documentatie van menselijke resten
  Lokalisatie en blootlegging van (vermoedelijk) begraven lichamen, onder begeleiding van Justitie of politie.

• Mens- of dieridentificatie
  Beoordeling of aangetroffen skeletmateriaal menselijk of dierlijk is, inclusief leeftijds-, geslachts- en doodsoorzaakanalyse via context.

• Sporenanalyse en reconstructie
  Analyse van bodemlagen, verstoringen, kraters, sporen van geweld of opgravingssporen in relatie tot de doodsoorzaak.

• Geoarcheologisch en palynologisch onderzoek
  Onderzoek naar bodemkenmerken, pollen, wortelgroei en sedimentverschuivingen bij (illegale) begravingen.

• Herkomstbepaling
  Analyse van grondsoorten aan bijvoorbeeld schoeisel of kleding voor reverse tracking richting dump- of delictlocaties.

• Locatieadvies bij vermissing en lichaamdumping
  Opstellen van meest waarschijnlijke locaties voor verplaatsing of verberging van lichamen op basis van landschap, verstoring en opgravingstechniek.

• Archeologisch forensisch rapport en GIS-toepassing
  Gedetailleerde reconstructie van de vindplek door middel van digitale mapping, 3D-reconstructies en beschrijvingen per opgravingsfase.

Belangrijkste wetgeving bij forensisch archeologisch onderzoek

• Wet op de Lijkbezorging (Wlb)
  Wetgeving voor behandeling, ontdekking en identificatie van menselijke resten.

• Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz)
  Regelt opgravingen, omgang met cultureel en archeologisch erfgoed in combinatie met bodemonderzoek.

• Wet op de justitiële en strafvorderlijke gegevens (Wjsg)
  Beheert omgang met strafrechtelijke persoonsgegevens tijdens onderzoeken.

• Wetboek van Strafvordering (artikelen 150–152 Sv)
  Regels voor forensisch bewijs, deskundigenbenoeming en gebruik van opgravingsmateriaal bij strafzaken.

• Wet bescherming persoonsgegevens (AVG)
  Toepasselijk bij verwerking van sporengerelateerde persoonsgegevens of informatie over overledenen/nabestaanden.

Wanneer wordt de (contra) onderzoeker (forensisch archeoloog of archeologisch contra-expert) ingeschakeld?

• Bij vermoedens van een verborgen of begraven lichaam in het kader van strafonderzoeken.

• Wanneer tijdens grondwerkzaamheden menselijke resten worden gevonden waarvan de herkomst onbekend is.

• Bij juridische of historische heropgravingen waar de tijdlijn of opzettelijke verberging moet worden aangetoond.

• Als contra-expert bij twijfel over competentie, onvolledige rapportage of ondeugdelijke opgraving onder regie van eerdere partijen.

• Voor advisering bij politieonderzoek of openbare meldingen over mogelijke graven of verplaatsingen.

• In context van internationale misdrijven (massagraven) of rampensituaties.

Typische onderzoekers: forensisch archeoloog, geoarcheoloog, fysisch-antropoloog, en bij discussie een onafhankelijk gespecialiseerd contra-archeoloog.

Belangrijkste ondersteuning door de (contra) onderzoeker (forensisch archeoloog of archeologisch contra-expert)

• Strafrechtelijk

  • Technische reconstructie van een lichaamdumping, analyse van aarde, botmateriaal, perimortale letsels of opgravingssporen ten behoeve van opsporing en vervolging.

  • Contra-expertise bij betwisting van locatiegerelateerde forensische resultaten of foutieve identificatie.

• Civielrechtelijk

  • Duiding van eigendom, schade aan locatie, aansprakelijkheid bij onjuist bodemgebruik of doorgedrongen lichamen op privaat terrein.

• Bestuursrechtelijk

  • Ondersteuning bij geschillen over graveringsrechten, juridische status van gevonden resten, vergunningen of rapportage bij gemeentelijke onderzoeken.

• Tuchtrechtelijk

  • Rapportage bij klachten over ondeskundige of onzorgvuldige opgravingen door instellingen, deskundigen of instanties in gerechtelijke context.

Tijdens alle onderzoeken worden privacy en anonimiteit bij meldingen, communicatie en procedures strikt gewaarborgd.

Dit overzicht biedt een roadmap voor het navigeren van forensisch-rechtelijke zaken. Dit proces vereist zorgvuldige documentatie en snelle actie. Meld.nl fungeert als een tussenschakel voor strafrechtelijke, civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en tuchtrechtelijke stappen. Voor het behartigen van de gerechtvaardigde belangen, is bijstand van een (contra) onderzoeker (forensisch archeoloog of archeologisch contra-expert) essentieel.