Een natuurbeschermingsrecht advocaat is gespecialiseerd in het rechtsgebied dat zich richt op de bescherming van natuurgebieden, flora en fauna en de regulering van activiteiten die invloed hebben op de natuurlijke leefomgeving. Dit rechtsgebied is onderdeel van het omgevingsrecht en omvat zowel gebiedsbescherming (zoals Natura 2000-gebieden) als soortenbescherming (bescherming van inheemse planten- en diersoorten).

Specialisatie en rechtsgebied

• Specialisatie:

  • De natuurbescherming advocaat adviseert en procedeert over vergunningen, ontheffingen, handhaving, bezwaar- en beroepsprocedures, beleidsontwikkeling en schadeclaims die samenhangen met natuurbescherming.

  • Hij of zij heeft diepgaande kennis van de Omgevingswet (sinds 2024), de Wet natuurbescherming (tot 2024), Europese Vogel- en Habitatrichtlijn, provinciale omgevingsverordeningen en relevante jurisprudentie.

  • De advocaat begeleidt bij het aanvragen of aanvechten van natuurvergunningen, het opstellen van beheerplannen, het beoordelen van de impact van projecten op beschermde gebieden en soorten, en het voeren van procedures bij de bestuursrechter, civiele rechter of in mediation.

• Rechtsgebied:

  • Bestuursrecht:

    • Regelt vergunningen, handhaving, bezwaar en beroep, beleidsontwikkeling en toezicht door provincies en gemeenten.

  • Civiel recht:

    • Schadevergoeding bij onrechtmatige aantasting van natuur, burenrecht, aansprakelijkheid.

  • Strafrecht:

    • Strafbare feiten bij overtreding van natuurbeschermingsregels, zoals illegale kap, verstoring of vernietiging van beschermde soorten of gebieden.

  • Internationaal/EU-recht:

    • Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn, Natura 2000, Europese verplichtingen.

Belangrijkste wet bij het rechtsgebied

• Omgevingswet (sinds 2024):

  • Bundelt en vervangt o.a. de Wet natuurbescherming, Wet milieubeheer, Waterwet en Wet ruimtelijke ordening. Regelt vergunningen, zorgplicht, handhaving, bescherming van gebieden en soorten, en integreert Europese richtlijnen.

• Wet natuurbescherming (tot 2024):

  • Regelde bescherming van Natura 2000-gebieden, soortenbescherming, houtopstanden, vergunningen en ontheffingen.

• Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn (EU):

  • Europese basis voor bescherming van vogels, dier- en plantensoorten en hun leefgebieden.

• Provinciale omgevingsverordeningen:

  • Uitwerking van natuurbescherming op regionaal niveau.

• Wetboek van Strafrecht en Wet op de economische delicten:

  • Strafbaarstelling van overtredingen van natuurregels.

Wanneer inschakelen?

Een natuurbescherming advocaat wordt ingeschakeld bij:

• Vergunningen en ontheffingen:

  • Aanvragen, wijzigen of aanvechten van vergunningen voor activiteiten in of nabij beschermde natuurgebieden of met impact op beschermde soorten.

• Handhaving en bezwaar:

  • Procedures tegen handhavingsmaatregelen van overheid, zoals stillegging, boetes of dwangsommen.

• Projecten en gebiedsontwikkeling:

  • Juridische begeleiding van bouwprojecten, infrastructuur, landbouw of industrie met impact op natuur, stikstofdepositie, Natura 2000, NNN-gebieden.

• Soortenbescherming:

  • Advies en procedures bij schade aan beschermde flora en fauna, populatiebeheer, jacht, bomenkap, exoten.

• Schade en aansprakelijkheid:

  • Civiele procedures bij schade aan natuurwaarden of onrechtmatige aantasting van natuur.

• Strafrechtelijke vervolging:

  • Bij verdenking van overtreding van natuurregels (illegale kap, verstoring, handel in beschermde soorten).

• Mediation:

  • Bemiddeling bij conflicten over natuurbescherming tussen overheid, bedrijven, burgers en belangenorganisaties.

• Beleidsontwikkeling en advisering:

  • Juridisch advies bij opstellen van beheerplannen, beleidsregels, natuurcompensatie.

• Advocaat als onafhankelijk onderzoeker:

  • Bij complexe of gevoelige kwesties, mits geen bestaande adviesrelatie en volledige onafhankelijkheid en objectiviteit.

Belangrijke ondersteuning door de advocaat

• Voorafgaand aan procedures:

  • Onafhankelijk feitenonderzoek, bewijs verzamelen, hoor en wederhoor toepassen, strategie bepalen, mediation of schikking zoeken.

• Tijdens procedures:

  • Vertegenwoordiging bij rechter, klachtencommissies, schadeberekening, kort geding, hoger beroep, cassatie.

  • Opstellen van bezwaar- en beroepschriften, zienswijzen, juridische analyses en second opinions.

• Mediation:

  • Begeleiding van mediationtrajecten, bescherming van belangen, juridische borging van afspraken.

• Kort geding:

  • Snelle actie bij spoedeisend belang, bijvoorbeeld bij acute schade, stillegging van projecten of handhavingsmaatregelen.

• Advocaat als (contra)schade-expert:

  • Ondersteuning bij schadeberekening en claimen van schadevergoeding bij natuur- of milieuschade.

• Advocaat als onafhankelijk onderzoeker:

  • Objectieve rapportage, geen belangenbehartiging combineren met onderzoek; inzetbaar bij complexe of gevoelige kwesties, mits aan voorwaarden voor onafhankelijkheid en objectiviteit wordt voldaan.

Natuurbescherming is juridisch complex en sterk in ontwikkeling. Een gespecialiseerde advocaat zorgt dat belangen van natuur, overheid, bedrijven en burgers zorgvuldig en juridisch houdbaar worden afgewogen en verdedigd.