Situatiebeschrijving

Een oneerlijke proceshouding kan zich op verschillende manieren voordoen:

• Verzwijgen van feiten of bewijs: Een partij brengt niet alle relevante informatie of bewijsstukken in, waardoor de rechter een onvolledig beeld krijgt.

• Bedrog of misleiding: Er wordt opzettelijk onjuiste informatie verstrekt, of stukken worden vervalst, waardoor de uitspraak op onjuiste gronden berust.

• Onpartijdigheid of belangenverstrengeling: De rechter of een andere procespartij heeft persoonlijke belangen of is vooringenomen, waardoor niet objectief wordt gehandeld.

• Niet naleven van procesregels: Belangrijke procedures worden niet gevolgd, zoals het niet verlenen van hoor en wederhoor, het niet toestaan van inzage in bewijsstukken, of het niet respecteren van termijnen.

• Kwalijke proceshouding van advocaten: Advocaat of partij kiest ervoor om een zaak niet in goed onderling overleg te regelen, maar laat het aankomen op een mondelinge behandeling terwijl dat niet nodig is, waardoor schaarse zittingscapaciteit onnodig wordt bezet.

Belangrijkste wet bij het rechtsgebied

• Burgerlijk recht:

  • Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv): Regelt de beginselen van behoorlijke procesvoering, zoals hoor en wederhoor (art. 19 Rv), openbaarheid van zittingen en uitspraken, en het verbod op oneerlijke proceshouding.

• Bestuursrecht:

  • Algemene wet bestuursrecht (Awb): Beginselen van behoorlijke procesvoering, waaronder het recht op een eerlijk proces, hoor en wederhoor, en het verbod op beledigende of ongepaste stukken.

• Strafrecht:

  • Wetboek van Strafrecht (Sr), Wetboek van Strafvordering (Sv): Recht op een eerlijk proces, onpartijdige rechter, toegang tot bewijs, verdedigingsrecht.

• Internationaal recht:

  • Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), artikel 6: Recht op een eerlijk en openbaar proces binnen een redelijke termijn door een onafhankelijke en onpartijdige rechter.

Wanneer een advocaat inschakelen?

Een advocaat wordt ingeschakeld bij:

• Vermoedens van oneerlijke proceshouding: Wanneer u meent dat de procedure niet eerlijk is verlopen, bijvoorbeeld door het achterhouden van bewijs, partijdigheid, of het niet naleven van procesregels.

• Schade door oneerlijk proces: Als u schade heeft geleden door een oneerlijk proces, bijvoorbeeld doordat u door bedrog of misleiding een ongunstige uitspraak heeft gekregen.

• Herroeping van een uitspraak: Als een uitspraak in kracht van gewijsde is gegaan, maar er is sprake van bedrog of oneerlijke proceshouding, kan een herroepingsprocedure worden gestart.

• Klachten over rechterlijke of advocatielijke proceshouding: Bij vermoedens van partijdigheid, belangenverstrengeling of nalatigheid van een rechter of advocaat.

• Mediation of schikking: Als u in een vroeg stadium wilt proberen tot een oplossing te komen buiten de rechter om, kan mediation worden begeleid.

Belangrijke ondersteuning door de advocaat

• Voorafgaand aan procedures:

  • Onafhankelijk feitenonderzoek: Verzamelen en analyseren van bewijs, strategie bepalen, hoor en wederhoor toepassen.

  • Bewijs verzamelen: Documentatie en communicatie rond het geschil vastleggen.

  • Strategie bepalen: Juridische analyse en bepalen van de beste aanpak.

  • Mediation of schikking zoeken: In een vroeg stadium proberen tot een oplossing te komen, vaak sneller en goedkoper dan een rechtszaak. Mediation kan verplicht zijn door een mediationclausule in een contract.

• Tijdens procedures:

  • Vertegenwoordiging bij rechter, klachtencommissies, schadeberekening, kort geding, hoger beroep, cassatie.

  • Opstellen van processtukken: Dagvaarding, conclusie van antwoord, memorie van grieven, memorie van antwoord.

  • Schadeberekening: Ondersteuning bij het berekenen en claimen van schadevergoeding.

  • Kort geding: Snelle actie bij spoedeisend belang, bijvoorbeeld bij acute schade of noodzakelijke handhaving.

  • Hoger beroep en cassatie: Vertegenwoordiging bij hogere instanties indien nodig.

• Advocaat als (contra)schade-expert:

  • Ondersteuning bij schadeberekening en claimen van schadevergoeding bij verzekeraars of andere partijen.

• Advocaat als onafhankelijk onderzoeker:

  • Inzetbaar bij complexe of gevoelige kwesties waar objectieve rapportage vereist is, mits aan voorwaarden voor onafhankelijkheid en objectiviteit wordt voldaan.

Rol als mediator

Veel geschillen kunnen in een vroeg stadium door mediation worden opgelost. Een mediator begeleidt partijen naar een gezamenlijke oplossing, vaak sneller en goedkoper dan een rechtszaak. Mediation kan verplicht zijn door een mediationclausule in een contract.

Rol als advocaat

Wanneer mediation niet slaagt of niet mogelijk is, biedt een advocaat juridische bijstand en procedeert namens u bij de rechter. De advocaat adviseert, begeleidt en verdedigt de belangen van de cliënt in alle fasen van het proces.

Kort geding bij spoedeisend belang

Bij een dringend belang kan via een kort geding snel een voorlopige rechterlijke uitspraak worden verkregen. Dit is geen definitieve uitspraak, maar biedt vaak direct duidelijkheid en tijdelijke rechtsbescherming.

Geschillen verzekeraar bij schade claimen

Bij geschillen met de verzekeraar over de uit te keren en hoogte van het bedrag, is het inschakelen van een advocaat als (contra)schade-expert voor schadevergoeding aan te raden. De advocaat kan helpen bij het beoordelen van de claim, het indienen van een klacht en het voeren van procedures bij de verzekeraar of civiele rechter.

Advocaat als onafhankelijk onderzoeker

Een organisatie kan een advocaat inschakelen als onafhankelijk onderzoeker bij vermoedens van misstanden of complexe kwesties, mits aan voorwaarden voor onafhankelijkheid en objectiviteit wordt voldaan. De advocaat-onderzoeker dient zich transparant, integer, objectief, onafhankelijk, deskundig en zorgvuldig te gedragen en hoor en wederhoor toe te passen.

Dit overzicht biedt een roadmap voor het navigeren van procedures waarbij sprake is van (vermoedens van) oneerlijke proceshouding. Dit proces vereist zorgvuldige documentatie en snelle actie. Meld.nl fungeert als een tussenschakel voor civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke stappen. Voor het behartigen van de gerechtvaardigde belangen, is bijstand van een advocaat essentieel.