Gedwongen licentie

Gedwongen licentie melden via Centraal Meldpunt: Meld.nl. Intellectueel eigendom, intellectuele rechten of intellectuele eigendomsrechten (IE rechten) is een reeks rechten die zijn vastgelegd in nationale en internationale wetten. Intellectuele eigendomsrechten zijn rechten van rechthebbenden op een voortbrengsel van de menselijke geest. Uw intellectuele eigendom wordt automatisch beschermd zonder dat u die hoeft vast te leggen. U kunt ervoor kiezen om IE rechten vast te leggen. 

Gedwongen licentie
Een octrooi is een uitsluitend recht tot het exploiteren van een uitvinding. Een intellectuele eigendomrecht zijn de exclusieve rechten van rechthebbenden op een voortbrengsel van de menselijke geest. Houders van een octrooi of IE rechten kunnen vrijwillig aan derden licenties afgeven of verkopen. Met deze licentie kan de octrooihouder een andere partij het recht verlenen om een geoctrooieerd product te maken en te verkopen. In sommige gevallen kan de octrooihouder door de overheid of een rechter worden gedwongen een licentie te verstrekken. Een aspirant-licentiehouder die constateert dat de octrooihouder na onderhandelingen niet bereid is om de gevraagde licentie onder redelijke voorwaarden te verlenen, kan of via de rechter de licentie afdwingen of de Minister van Ecomomische Zaken verzoeken om een dwanglicentie af te geven. In situaties waar de houder van een recht van de intellectuele eigendom een machtspositie bezit en misbruik maakt van zijn positie, kan in het kader van het mededingingsrecht worden gedwongen om een licentie te verstrekken. Bent u houder van een octrooi of IE rechten en wordt u gedwongen om een licentie af te geven, of wilt u de houder van een octrooi of IE rechten dwingen om de licentie af te geven, dan is het raadzaam om eerst juridisch advies in te winnen. 

Exclusiviteit
Alle intellectuele en industriële eigendomsrechten geven de eigenaar het exclusieve recht op gebruik, het exploitatierecht, het recht om gebruik door een ander te verbieden, het recht om op te treden tegen derden die het zonder toestemming gebruiken. Kortom, het monopolie op het gebruik. De volgende rechten vallen onder Intellectuele eigendomsrecht: octrooirecht, patentrecht, auteursrecht, naburige rechten, merkenrecht, tekeningen- en modellenrecht, databankenrecht, handelsnaamrecht, kwekersrecht en chipsrecht. Voor het opstellen, nakijken, wijzigen, vasttellen en handhaven van IE rechten is het raadzaam om een IE-rechten advocaat in te schakelen.

Inbreuk
Met het intellectuele-eigendomsrecht kunt u als maker voorkomen dat een ander uw werk namaakt. Inbreuk op het intellectuele-eigendomsrecht is wanneer iemand zonder toestemming iemands IE rechten namaakt, publiceert of verkoopt. Ook creaties verspreiden of verveelvoudigen door ze op internet te zetten, af te drukken in een boek of kopieën te geven aan een ander zonder toestemming is inbreuk op de IE rechten. Er is geen inbreuk als iemand iets doet met het werk van een ander binnen ‘de beperkingen bij de wet gesteld’. Bijvoorbeeld als er een vergoeding tegenover staat, maar in sommige gevallen kan ook bij een vergoeding de rechthebbende het gebruik niet verbieden. Dit is andere bij octrooirecht. Het heeft een verbodsrecht en geeft geen exploitatiebevoegdheid. In hoeverre u uw octrooi zelf kan exploiteren hangt af van bestaande (octrooi)rechten van derden. Het ‘onbewust’ schenden van de IE rechten levert ook inbreuk op.  Commerciële en professionele partijen hebben namelijk een vergewisplicht.

Strafbaar
Inbreuk op een intellectuele-eigendomsrecht kan ook strafbaar zijn en moet u aangifte. De officier van justitie kan ook zelf besluiten om de inbreukmaker strafrechtelijk te vervolgen. Bijvoorbeeld bij grootschalige inbreuk (piraterij), als het publieke belang in gevaar komt en de inbreuk risico’s met betrekking tot de veiligheid oplevert of er zijn aanwijzingen dat criminele organisaties betrokken zijn bij de inbreuk. 

Handhaven
Wanneer zonder uw toestemming inbreuk wordt gemaakt op uw intellectuele eigendomsrecht, dan kunt u daartegen optreden en vorderen dat de inbreukmaker de inbreuk staakt, het produceren, publiceren en verkopen beeindigt en de producties teruggehaald, vernietigd of overdraagt. U kunt de inbreukmaker ook een boete opleggen. Daarnaast kunt u schadevergoeding eisen dat gelijk is aan de winst die de inbreukmaker heeft gemaakt op uw recht en schade door omzetverlies, gederfde winst, waardevermindering en procedure kosten. Een Intellectuele eigendomsrecht advocaat kan uw IE rechten handhaven, de inbreukmaker sommeren, de omvang van de inbreuk en de schade vaststellen en eventueel namens u een proces voeren. 

Procedure
Afhankelijk van de aard van de zaak en/of hoogte van het geeiste schadebedrag kunt u een civielrechtelijke procedure aanspannen. Indien er sprake is van een spoedeisend belang, bijvoorbeeld bij handhaven op de IE rechten inbreuk en/of de inbreukmaker weigert (een deel van) de schadevergoeding te betalen of de inbreuk te staken, dan is een snelle uitspraak van de rechter gewenst. In een spoedprocedure wordt de civiele rechter verzocht om een snelle (voorlopige) beslissing te nemen over de inbreuk, schade en schadevergoeding. Bij het toekennen van schadevegoeding moet de inbreukmaker verantwoording afleggen over de omzet en winsten die zijn behaald uit de inbreuk. De uitspraak in een kort geding is geen definitieve oordeel. Hoger beroep kan worden ingesteld om een bodemprocedure bij het gerechtshof te starten, maar vaak respecteren beide partijen de voorlopige uitspraak van de voorzieningsrechter. 

U kunt bij Meld.nl terecht voor al uw vragen over Intellectuele Eigendomsrecht. Bij vastleggen, beschermen, commercieel aanbieden, inbreuk, handhaven, schade, claims en procedures is het raadzaam om tijdig juridisch hulp in te schakelen.